Αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας ενός τόπου είναι σίγουρα τα ήθη και τα έθιμα του που ταξιδεύουν από γενιά σε γενιά, διατηρούν την ιστορική μνήμη και συχνά γίνονται αφορμή για γλέντι και διασκέδαση. Στη Θράκη, τόπο πλούσιο σε πολιτιστική κληρονομιά ξεχωρίζουν τα έθιμα της Μπάμπως, του Μπέη και της Καμήλας. 

Η Μπάμπω 

Κάθε χρόνο στις 8 Ιανουαρίου, σε χωριά του νομού Σερρών, όπως η Νέα Πέτρα, Μονοκκλησιά και Χαρωπό ζωντανεύει το έθιμο της Μπάμπως ή Βρεξούδια. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έθιμο αυτό κατέχουν οι γυναίκες ενώ οι άνδρες παραμένουν στα σπίτια τους και ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού ή παρακολουθούν τα δρώμενα από απόσταση. Τη συγκεκριμένη ημέρα, όλες οι παντρεμένες γυναίκες του χωριού, με συνοδεία μουσικών οργάνων, μαζεύονται στην κεντρική πλατεία και από εκεί ξεκινούν πορεία προς το σπίτι της Μπάμπως προκειμένου να της προσφέρουν δώρα. Μπάμπω ονομάζεται η γηραιότερη γυναίκα του χωριού, η οποία παλιότερα ήταν η λεγόμενη μαμή. 

Στη συνέχεια, σχηματίζοντας πομπή, με σκωπτικά τραγούδια χορό και άφθονο κρασί, την περιφέρουν στην πλατεία του χωριού. Κατά τη διάρκεια όλων των παραπάνω δεν επιτρέπεται να πλησιάσει κανείς άντρας. Αν παρ’ όλα αυτά κάποιος «τολμηρός» θελήσει να πλησιάσει, τότε οι γυναίκες τον κυνηγούν, τον καταβρέχουν και προσπαθούν να του βγάλουν ένα ρούχο, το οποίο στη συνέχεια, σύμφωνα με το έθιμο, θα δημοπρατήσουν. Όταν η πομπή ολοκληρωθεί ακολουθεί γλέντι, στο οποίο συμμετέχουν μόνο για γυναίκες, με τραγούδια, παραδοσιακά εδέσματα και κρασί. Το έθιμο προέρχεται από την Βόρεια και Ανατολική Θράκη, απ’ όπου οι πρόσφυγες το μετέφεραν στην περιοχή των Σερρών μετά το 1923. 

Ο Μπέης 

Το αποκριάτικο αυτό έθιμο, που έχει τις ρίζες του την εποχή της Τουρκοκρατίας και σατιρίζει τους μπέηδες, οι οποίοι ήταν τοπικοί άρχοντες με μεγάλη περιουσία, χαρακτηρίζεται από στοιχεία διονυσιακής λατρείας καθώς και αναφορές που έχουν να κάνουν με τη γονιμότητα της γης. Σύμφωνα με το έθιμο, την Κυριακή της Τυρινής, ο Μπέης, που σήμερα τον συναντάει κανείς σε περιοχές, όπως το Διδυμότειχο, η Ορεστιάδα κ.α., βγαίνει βόλτα μαζί με τον τελάλη, τους φύλακες, τα χανουμάκια και άλλους χαρακτήρες και επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού για να ζητήσουν τον φόρο, που στις μέρες μας είναι κέρασμα από κάθε σπιτονοικοκύρη. Στο τέλος της σατιρικής αυτής περιοδείας, στην πλατεία του χωριού, υπό τους ήχους της γκάιντας, του ζουρνά και του νταουλιού, γίνεται χιουμοριστική αναπαράσταση του οργώματος και της σποράς ενώ τελείται και αγώνας πάλης μεταξύ δύο εκ των μελών της παρέας του Μπέη. Το έθιμο ολοκληρώνεται με γλέντι και έντονο αποκριάτικό κέφι. 

Η καμήλα 

Κάθε Καθαρή Δευτέρα αναβιώνει στην Σταυρούπολη αλλά και σε άλλα χωριά της περιοχής το έθιμο της Καμήλας ή Τζ(ι)αμάλας, το οποίο έχει τις ρίζες του στην Ανατολική Ρωμυλία. Οι νέοι, και κυρίως τα μέλη των πολιτιστικών συλλόγων, κατασκευάζουν με άχρηστα πανιά και δέρματα το ομοίωμα μιας καμήλας την οποία κινούν δυο άτομα που βρίσκονται κρυμμένα κάτω από τα πανιά. Ο ιδιοκτήτης της, ντυμένος Άραβας, με την συνοδεία φλογέρας ή νταουλιού περιφέρει με περηφάνια το ζώο στους κεντρικούς δρόμους και ύστερα πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι, όπου οι σπιτονοικοκύρηδες προσφέρουν στην καμήλα λιχουδιές και χρήματα. Κατά την ολοκλήρωση του εθίμου μοιράζονται στους παρευρισκόμενους δωρεάν νηστίσιμες λιχουδιές και βέβαια άφθονο κρασί.