Όλη η Ελλάδα είναι διάσπαρτη με μοναστήρια, κρυμμένα σε βράχους, σκαρφαλωμένα σε βουνά, χτισμένα δίπλα στη θάλασσα αλλά και στο κέντρο πολλών αστικών περιοχών. Το κάθε ένα έχει την ιστορία του και συμβάλει στην διαμόρφωση μίας πλούσιας θρησκευτικής κληρονομιάς που εμπνέει και εντυπωσιάζει πιστούς και επισκέπτες. Υπάρχει, όμως ένα που ξεχωρίζει σε όλη την επικράτεια για την παλαιότητα του. Αυτό είναι η Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης στο Παγγαίο όρος που αποτελεί το παλαιότερο εν ενεργεία μοναστήρι στην Ευρώπη.

Η ιστορία του του μοναστηριού 

Η μονή είναι χτισμένη στο βόρειο τμήμα του Παγγαίου όρους, σε 750 μέτρα υψόμετρο, και κατά το παρελθόν έχει υποστεί πολλές καταστροφές και λεηλασίες κάτι το οποίο όμως δεν γίνεται αντιληπτό από την τωρινή της, ιδιαίτερα καλοδιατηρημένη εικόνα. 

Ο ιστορικός αυτός άγιος τόπος, που αποτέλεσε ορόσημο για την περιοχή, καθώς συνέβαλε μεταξύ άλλων στην προετοιμασία της επανάστασης κατά των Τούρκων, μέσω της εθνικής και πνευματικής αφύπνισης του κόσμου, κατάφερε να επιβιώσει παρά τα δεινά που υπέστη κατά περιόδους στο παρελθόν. 

Η ίδρυση της Μονής υπολογίζεται κοντά στον 8ο αιώνα μ.Χ., από τον Όσιο Γερμανό, ο οποίος λέγεται πως, αφού χτίστηκε το πρώτο μικρό εκκλησάκι στη θέση που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι, ξεκίνησε να ψάχνει μέσα στο δάσος ένα κομμάτι ξύλου για τη φιλοτέχνηση της εικόνας της Παναγίας επάνω του. 

Όταν ο Όσιος βρήκε το κατάλληλο ξύλο, εκείνο λέγεται πως ράγισε και ένα «φοινικούν» (δηλαδή κοκκινωπό) φως έλουσε τη σχισμή του. Αμέσως μετά, στο ραγισμένο ξύλο άρχισε να διαγράφεται η μορφή της Παναγίας και από αυτό το θαύμα προέκυψε η ονομασία του μοναστηριού, Παναγία Εικοσιφοίνισσα. 

Το μοναστήρι σήμερα 

Η Παναγία Εικοσιφοίνισσα, το πιο παλιό μοναστήρι στην Ελλάδα, είναι γυναικείο και γιορτάζει σε τρεις διαφορετικές ημερομηνίες. Στις 15 Αυγούστου, την Κοίμηση της Θεοτόκου, στις 14 Σεπτεμβρίου, τον Τίμιο Σταυρό, καθώς και στις 21 Νοεμβρίου, τα Εισόδια της Θεοτόκου. Πρόκειται για έναν προορισμό που αποτελεί πυλώνα του θρησκευτικού τουρισμού της Βόρειας Ελλάδας και παράλληλα επιβλητικό ησυχαστήριο για μεγάλο αριθμό πιστών, οι οποίοι το επισκέπτονται με ευλάβεια και θαυμασμό κάθε χρόνο. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της μονής, πέρα από την υπέροχη τοποθεσία της, την ιστορικότητα της αλλά και τα κειμήλια που φιλοξενεί, είναι τα δύο κυπαρίσσια που βρίσκονται στη στέγη της εδώ και πολλά χρόνια! 

Μια επίσκεψη στην Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας είναι ένα βίωμα που δύσκολα ξεχνιέται αλλά και μία εμπειρία που σίγουρα θα συνεπάρει όσους θέλουν να ανακαλύψουν έναν μεγαλειώδη ιερό τόπο κατάνυξης και προσευχής πλαισιωμένο από ένα ευλογημένο φυσικό τοπίο.